استیبل کوین (Stablecoin) دسته‌ای از ارز دیجیتال است که قیمت آن همواره ثابت باقی می‌ماند. این ثبات قیمت به دلیل پشتیبانی این رمز ارز توسط دلار آمریکا، طلا یا سایر ارزهای دیجیتال است. اولین Stablecoin در سال ۲۰۱۴ وارد بازار کریپتوکارنسی شد. از آن زمان، به دلیل امنیت و ثبات قیمتی خود، به سرعت در بین کاربران ارز دیجیتال رواج پیدا کرد.
Stablecoin به طور معمول جهت خرید سایر رمز ارزها در صرافی‌هایی که امکان خرید با ارزهای فیات را ندارند مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عبارتی، این سکه‌ها را می‌توان نسخه مبتنی بر بلاکچین ارزهای فیات دانست. در این مقاله از وبسایت دیجی ولت قصد داریم شما را با استیبل کوین بیشتر آشنا کنیم. همچنین در مورد انواع Stablecoin و ویژگی‌های آن صحبت خواهیم کرد.
استیبل کوین چیست؟
ارزهای دیجیتال سنتی از جمله بیتکوین (BTC) و اتریوم (ETH) دارای نوسان قیمتی زیادی هستند. نوسان قیمتی به این معناست که قیمت یک ارز دیجیتال در یک بازه زمانی کوتاه می‌تواند در هر جهت به شدت تغییر کند. تغییر قیمت را می‌توان با اندازه‌گیری درصد تغییرات از شروع تا پایان روز اندازه‌گیری کرد. در زمان ریزش بازار، این نوسان در مورد بیتکوین به ۱۰ درصد یا حتی بیشتر نیز می‌رسد.
یک ارز از آنجا که یک واحد ذخیره ارزش به حساب می‌آید؛ از آن انتظار می‌رود که بتواند ارزش خود را حداقل در مدت کوتاه حفظ کند. متاسفانه در مورد بازار ارز دیجیتال این شرایط وجود ندارد. این مشکل باعث شد تا توسعه دهندگان به فکر تولید یک رمز ارز جدید بیفتند. اینجاست که استیبل کوین ارزش ذاتی خود را نشان می‌دهد. Stablecoin به دلیل ثبات قیمتی خود، می‌تواند به عنوان یک وسیله جهت ذخیره و نگهداری دارایی در بازار کریپتوکارنسی عمل کند.
صاحبان استیبل کوین می‌دانند که در طول زمان قدرت خرید آن‌ها تغییر نمی‌کند. چراکه قیمت این رمز ارزها همواره ثابت است. چیزی که باعث ثابت ماندن قیمت این دسته از ارزهای دیجیتال می‌شود؛ دارایی است که از آن‌ها پشتیبانی می‌کند. به عنوان مثال، تعدادی از آن توسط دلار آمریکا و تعدادی نیز توسط طلا پشتیبانی می‌شوند. این بدان معناست که به اندازه تعداد رمز ارز تولیدی، دلار یا طلا در بانک‌ها و موسسات مختلف نگهداری می‌شود.
کاربرد استیبل کوین در چیست؟
اینکه استیبل کوین مبتنی بر بلاکچین است؛ باعث می‌شود که فرصت‌های زیادی جهت استفاده از این رمز ارز فراهم شود. شاید بتوان گفت اولین و مهمترین کاربرد آن، خرید و فروش درون صرافی‌ها و در امان نگه داشتن دارایی کاربران از نوسانات بازار است. به عبارتی، کاربران در زمان ریزش بازار کریپتوکارنسی؛ ارزهای دیجیتال خود را به Stablecoin تبدیل کرده تا ارزش دارایی آن‌ها از بین نرود.
امروزه از Stablecoin در پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) جهت وامدهی (Lending) و استیکینگ با سودی بیشتر از بانک‌های سنتی استفاده می‌شود. همچنین در بسیاری از قراردادهای هوشمند ادغام شده‌اند. بنابراین بسیاری از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) آن‌ها را به عنوان یک روش پرداخت قبول می‌کنند. به عنوان مثال، در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) می‌توانید رمز ارزهای مدنظر خود را بر اساس استیبل کوین خریداری کنید.
از این توکن ها جهت پرداخت حقوق نیز می‌توان استفاده کرد. به طور معمول، کارمزد انتقال این دسته از ارزهای دیجیتال بسیار کمتر از سایر رمز ارزها مانند بیتکوین و اتریوم است. بنابراین اگر فریلنسر یا کارفرما هستید؛ می‌توانید حقوق کارمندان خود را با استفاده از این رمز ارز در مدت زمان کوتاه با کارمزد بسیار پایین پرداخت کنید.
انواع استیبل کوین
ثبات قیمتی ارزهای فیات مانند دلار آمریکا از طریق قوانین تنظیم شده توسط بانک مرکزی آمریکا و فدرال رزور تامین می‌شود. برای اینکه قیمت یک توکن ارز دیجیتال نیز ثابت باقی بماند؛ باید توسط یکی از این ارزها پشتیبانی شوند. این سکه‌ها با توجه به ارز یا کالایی که پشتیبانی می‌شوند؛ به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند که شامل موارد زیر است.
۱. استیبل کوین با پشتوانه ارز فیات
ثبات قیمتی این دسته از توکن‌ها توسط ارزهای فیات مانند دلار آمریکا، پوند، یورو و … تامین می‌شود. به عبارتی، به ازای هر توکن در گردش، یک یا چند ارز در خزانه‌های مختلف ذخیره شده است. این ذخایر به طور منظم توسط حسابرس‌های مختلف بررسی شده و اطلاعات به دست آمده در اختیار عموم قرار می‌گیرد.
مهمترین مثال از این دسته، تتر (Tether) است. این سکه که با نماد USDT شناخته می‌شود؛ دارای ذخایری از دلار آمریکا است. بنابراین قیمت این رمز ارز همواره معادل یک دلار است. صرافی‌های مختلف امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال بر اساس تتر را فراهم می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود که حتی کاربران ایرانی نیز به راحتی بتوانند از صرافی‌های خارجی استفاده کنند. بنابراین تنها کافی است مقداری تتر از صرافی‌های ایرانی به صرافی خارجی منتقل کرده و اقدام به خرید و فروش ارز دیجیتال کنید.
۲. Stablecoin با پشتوانه ارز دیجیتال
این دسته شامل سکه‌های پشتیبانی شده توسط ارزهای دیجیتال دیگر می شوند. از آن‌ها می‌توان جهت ردیابی قیمت سکه پشتیبانی‌کننده استفاده کرد. همچنین آن‌ها می‌توانند در بلاکچین‌های مختلف راه‌اندازی شوند. به عنوان مثال، WBTC یک استیبل کوین پشتیبانی شده توسط بیتکوین است که در بلاکچین اتریوم اجرا می‌شود.
این توکن‌ها دارای مکانیسمی متفاوت از دسته اول جهت حفظ ثبات قیمتی خود هستند. به این صورت که هنگامی که قیمت رمز ارز پشتیبانی‌کننده بالا می‌رود؛ میزان عرضه استیبل کوین افزایش می‌یابد. همچنین با کاهش قیمت رمز ارز پایه، میزان عرضه Stablecoin کاهش خواهد یافت. بنابراین در هر دو حالت، قیمت آن ثابت باقی می‌ماند.
تنها عیب این دسته، در هنگام نوسانات شدید بازار است. به عنوان مثال، در زمان ریزش بازار، کاهش حجم عرضه نمی‌تواند پاسخگوی ترس موجود در بازار باشد. بنابراین نسبت به دسته اول، نوسانات بیشتری را تجربه خواهند کرد.
۳. Stablecoin با پشتوانه کالا
این دسته در واقع بازتابی از ذخایر کالاهای فیزیکی در بلاکچین هستند. سکه‌هایی که توسط کالاهای با ارزش مانند طلا، نقره، نفت و سایر فلزات گرانبها پشتیبانی می‌شوند؛ در این دسته قرار می‌گیرند. طلا رایج‌ترین کالایی است که وثیقه گذاشته می‌شود. البته باید دقت داشته باشید که کالاها نیز ممکن است نوسان قیمتی زیادی را تجربه کنند. بنابراین نمی‌توان با قطعیت گفت که این استیبل کوین کاملا ثابت است.
یکی از مزیت‌هایی که این توکن‌ها دارند؛ امکان کسب سود دوگانه توسط سرمایه‌گذاران است. به عبارتی، زمانی که شما بر روی یک سکه با پشتوانه طلا سرمایه‌گذاری می‌کنید؛ هم از رشد قیمتی طلا سود می‌برید و هم و از رشد اندک آن توکن سود خواهید کرد. PAXG و XAUT مثال‌های معروفی از این دسته هستند.
۴. استیل کوین الگوریتمی
استیبل کوین الگوریتمی، دسته‌ای از ارزهای دیجیتال هستند که برای حفظ ثبات قیمتی خود، از الگوریتم‌های پیشرفته استفاده می‌کنند. به طور معمول مکانیسم اصلی آن، تنظیم میزان عرضه و تقاضا بر روی بلاکچین است.
متاسفانه بالاترین ریسک سرمایه گذاری را این سکه‌ها دارند. برخی از توکن‌های الگوریتمی به دلیل نوسان شدید قیمت خود در بازار ریزشی شهرت دارند. معروف‌ترین مثال آن، استیبل کوین ترا با نماد UST است. ریزشی که در اواسط سال ۲۰۲۲ در اثر تورم ایجاد شده در آمریکا رخ داد؛ باعث شد قیمت این رمز ارز تقریبا صفر شود.
مزایای استیبل کوین
توکن‌های با قیمت ثابت یا Stablecoin، مزایای زیادی نسبت به ارز فیات و سایر ارزهای دیجیتال دارند. در وهله اول، آن‌ها ثبات قیمتی را به بلاکچین ارائه می‌دهند. همچنین شفافیت بیشتری نسبت به ارزهای فیات دارند چراکه میزان دارایی‌های پشتیبانی‌کننده آن‌ها به طور منظم گزارش می‌شود.
Stablecoin می‌تواند به عنوان یک رمز ارز مورد استفاده قرار گرفته و ارزش را بین کاربران مختلف جا به جا کنند. آن‌ها پرداخت‌های برون مرزی و خرید سایر ارزهای دیجیتال را آسان‌تر می‌کنند. به طور معمول انتقال دارایی از طریق استیبل کوین با کارمزد کمتری همراه است. همچنین اگر از یک توکن با پشتوانه طلا استفاده می‌کنید؛ در واقع نسخه دیجیتال این فلز گرانبها را خریداری کرده‌اید. بنابراین می‌توان گفت که دارایی‌های با ارزش به راحتی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
معایب استیبل کوین
مهمترین عیب استیبل کوین، ضرر احتمالی از طرف توسعه دهنده است. به عنوان مثال، شبهات زیادی در مورد اینکه تتر (USDT) در حال حاضر بدون پشتوانه است و مدیران آن اطلاعات دقیقی از دارایی‌های ذخیره شده ارائه نمی‌دهند؛ وجود دارد. بنابراین اگر این افراد تصمیم بگیرند تمام سکه‌های خود را یکجا به فروش برسانند؛ کاربران با ضرر هنگفتی مواجه خواهند شد و بزرگترین دزدی تاریخ دنیای کریپتوکارنسی رقم می‌خورد.
از دیگر معایب آن، اتکا استیبل کوین به نهاد‌های مرکزی و موسسات مالی ذخیره‌کننده ارزهای فیات یا طلا است. بنابراین هر خطای انسانی ممکن است با ضرر کاربران همراه باشد. همچنین دوره‌های ریزشی بازار، ریسک سرمایه‌گذاری در توکن‌های الگوریتمی یا با پشتوانه ارز دیجیتال را افزایش می‌دهد. در نهایت، دولت‌ها این قدرت را دارند که با توسعه‌دهندگان را مجبور به مسدودسازی آدرس‌های فعال کنند.
سخن پایانی
استیبل کوین همانطور که از نام آن پیداست؛ ارزهای دیجیتالی هستند که قیمت آن‌ها همواره ثابت است. برای دستیابی به این هدف، این رمز ارزها باید توسط یکسری دارایی‌های با ارزش پشتیبانی شوند. این دارای ممکن است ارزهای فیات، کالا، ارز دیجیتال یا الگوریتم‌های پیشرفته باشد.
از استیبل کوین در کارهای مختلفی استفاده می‌شود. از جمله این موارد می‌توان به خرید سایر ارزهای دیجیتال، انتقال دارایی به فرد دیگر، وامدهی و استیکینگ و همچنین استفاده در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) اشاره کرد. با این وجود معایبی نیز دارند. بزرگترین عیب آن نیز دسترسی کامل توسعه دهنده به دارایی‌های پشتیبانی‌کننده است.
با وجود تمام این مشکلات، Stablecoin جایگاه ویژه‌ای در بین کاربران ارز دیجیتال پیدا کرده است به گونه‌ای که تتر (USDT) از لحاظ مارکت کپ، بعد از بیتکوین و اتریوم در جایگاه سوم قرار دارد.
