متاورس مفهومی از یک دنیای سه‌بعدی است. دنیایی که در آن امکان خرید، بازی، گشت و گذار در یک دنیای دیجیتال، برگزاری جلسات کاری و … را از داخل منزل فراهم می‌کند. جهت دست‌یابی به این هدف تکنولوژیهای متاورس به آن کمک کرده‌اند. در این مقاله قصد داریم ۷ مورد از این تکنولوژی‌ها را مورد بررسی قرار دهیم. در این مقاله در مورد مطالب زیر صحبت خواهیم کرد:
- متاورس چیست؟
- آخرین پیشرفت‌ها و به‌روزرسانی‌های متاورس
- تکنولوژیهای متاورس
- چالش‌های پیش روی متاورس
متاورس چیست؟
متاورس مفهومی از دنیای دیجیتال سه‌بعدی آنلاین با زمین‌ها و اشیاء مجازی است. دنیایی را تصور کنید که در آن از راه دور کار کنید؛ از موزه‌های مجازی دیدن کنید؛ جدید‌ترین آثار هنری را ببینید؛ در کنسرت خواننده محبوب خود شرکت کنید. همه این کارها را در خانه خود و از راه دور انجام می‌دهید.
پروژه‌هایی مانند Decentraland، Sandbox و Axie infinity تا کنون توانسته‌اند جنبه‌های خاصی از دنیای متاورس را در تکنولوژی خود ادغام کنند. با این حال متاورس هنوز در حال توسعه است.
با گسترش این فناوری، انتظار می‌رود که کاربرد این دنیای مجازی از سطح بازی‌های ویدیویی و پلتفرم رسانه‌های اجتماعی فراتر رود. دورکاری، دولت غیرمتمرکز و هویت دیجیتال تنها برخی از ویژگی‌های بالقوه‌ای هستند که متاورس می‌تواند از آن پشتیبانی کند. همچنین با وجود تعدادی از تکنولوژیهای متاورس مانند عینک‌های واقعیت مجازی، کاربران می‌توانند به‌صورت فیزیکی در این دینیای دیجیتال قدم زده و آن را کشف کنند.
آخرین پیشرفت‌های متاورس
با تغییر نام فیس‌بوک به متا در اکتبر ۲۰۲۱، متاورس به کلمه‌ای محبوب و جدید تبدیل شد. این غول رسانه‌های اجتماعی، جهت تغییر نام تجاری خود، هزینه هنگفتی بالغ بر ۱۰ میلیارد دلار در بخش جدیدی به نام Reality Labs صرف کرد. ایده این کار، توسعه محتوای متاورس، نرم‌افزار و همچنین هدست‌های ادغام‌شده AR و VR است. مارک زاکربرگ معتقد است که در آینده‌ای نزدیک، این دنیای مجازی به‌اندازه‌ی گوشی‌های هوشمند فراگیر خواهد‌شد.
همه‌گیری کووید-۱۹ نیز علاقه به توسعه تکنولوژیهای متاورس را افزایش داده‌است. از آنجایی که افراد بیشتری به دورکاری روی آورده‌اند، تقاضا برای ایجاد راه حل‌های جایگزین در این همه‌گیری بیشر شده‌است. پلتفرم مایکرسافت مش که در نوامبر ۲۰۲۱ رونمایی شد؛ یکی از این راه حل‌های جایگزین است. این پلتفرم دارای یک فضای سه‌بعدی است و کاربران با استفاده از آواتار‌های خود با یکدیگر دیدار کرده و جلسات خود را از راه دور برگزار می‌کنند.
برخی از بازی‌های آنلاین نیز متاورس را پذیرفته‌اند. بازی موبایلی پوکمون گو (Pokemon Go) یکی از اولین بازی‌های حوزه AR بود که به این مفهوم دست پیدا کرد. در این بازی، کاربران دوربین گوشی خود را فعال می‌کردند و در محیط اطراف به دنبال پوکمون‌ها می‌گشتند. “فورت‌نایت” یکی دیگر از بازی‌های محبوب، فعالیت محصول خود را در حوزه دیجیتال از جمله میزبانی رویداد‌ها و برگزاری کنسرت‌های گسترش داده‌است.
جدا از رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های بازی، شرکت‌های فناوری مختلف مانند Nvidia، فرصت‌های جدید را در دنیای مجازی باز کرده‌اند. به عنوان مثال، Nvidia Omniverse، یک پلتفرم باز جهت اتصال فضاهای سه‌بعدی مختلف به یکدیگر و ایجاد یک جهان مشترک جهت تسهیل همکاری مجازی بین مهندسان، طراحان و سازندگان است. این پلتفرم در حال حاضر در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، شرکت BMW از این پلتفرم جهت کاهش زمان تولید و بهبود کیفیت محصولات خود استفاده می‌کند.
تکنولوژیهای متاورسی
جهت پوشش تمام جنبه‌های زندگی افراد، شرکت‌ها از تعداد زیادی از تکنولوژیهای متاورس مانند بلاک‌چین، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی، بازسازی سه‌بعدی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء استفاده می‌کنند. در ادامه تمامی این موارد را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
بلاک‌چین و ارز دیجیتال
فناوری بلاک‌چین یک راه‌حل غیر متمرکز و شفاف برای اثبات مالکیت اشیاء، انتقال دارایی‌ها، حاکمیت، دسترسی و قابلیت همکاری بین شبکه‌های مختلف ارائه می‌دهد. ارز‌های دیجیتال به کاربران امکان انتقال دارایی‌های خود در حین کار و معاشرت در دنیای سه‌بعدی را فراهم می‌کند.
به عنوان مثال، در پلتفرم دسنترالند، کاربران با استفاده از توکن مانا می توانند زمین‌های ۱۶*۱۶ متری را در قالب NFT خریداری کنند. به عبارتی، با پشتیبانی از فناوری بلاک‌چین، مالکیت دارایی‌های مجازی تضمین می‌شود.
کریپتو به طور بالقوه افراد را به فعالیت در حوزه متاورس تشویق می‌کند. از آنجایی که شرکت‌های بیشتری در حال راه‌اندازی دفاتر مجازی خود هستند، در آینده‌ای نزدیک ممکن است شاهد ارائه مشاغل مرتبط با توسعه تکنولوژیهای متاورس باشیم.
واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)
ادغام واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، یک تجربه سه‌بعدی فراگیر و جذاب را ارائه می‌دهند. این دو فناروری، نقطه ورود انسان‌ها به دنیای مجازی هستند. اما تفاوت AR و VR در چیست؟
AR از عناصر و شخصیت‌های بصری دیجیتال جهت تغییر شکل دنیای واقعی استفاده می‌کند. این فناوری در دسترس‌تر از VR است و تقریبا در هر تلفن هوشمند یا دستگاه دیجیتال دارای دوربین قابل استفاده است. از طریق برنامه‌های AR، کاربران قادر به دیدن تصاویر دیجیتال در محیط اطراف خود هستند. مانند آنچه که در بازی پوکمون گو اتفاق می‌افتد.
VR به عنوان یکی دیگر از تکنولوژیهای متاورس متفاوت عمل می‌کند. این فناوری شبیه به مفهوم متاورس کنونی، یک محیط مجازی کاملا کامپیوتری ایجاد می‌کند. سپس کاربران با استفاده از هدست، دستکش، و حسگر‌های واقعیت مجازی در این دنیای دیجیتال کاوش می‌کنند.
نحوه کار AR و VR یک مدل اولیه از متاورس را نشان می‌دهد. با گسترش فناوری و تجهیزات VR، کاربران تجربه بیشتری از شبیه‌سازی فیزیکی را حس می‌کنند. با توجه به تبلیغات پیرامون متاورس، انتظار می‌رود که در آینده نزدیک، شرکت‌های متاورسی بیشتری در بر روی این مورد از تکنولوژیهای متاورس سرمایه‌گذاری کنند.
هوش مصنوعی (AI)
هوش مصنوعی در سال‌های اخیر به‌طور گسترده‌ای در زندگی ما استفاده شده‌است. به عنوان مثال می‌توان برنامه‌ریزی استراتژی کسب‌وکار، تصمیم‌گیری، تشخیص چهره، محاسبات سریع و … را نام‌‌برد. اخیرا، کارشناسان حوزه هوش مصنوعی درحال بررسی امکان به‌کار بردن AI به عنوان یکی از تکنولوژیهای متاورس هستند.
هوش مصنوعی پتانسیل پردازش داده‌ها با سرعت بسیار زیاد را دارد. با ترکیب هوش مصنوعی و تکنیک‌های یادگیری ماشین، این تکنولوژی قادر خواهد‌‌بود که با درنظر گرفتن داده‌های قبلی خود، نتایج منحصر به فردی را به کاربران ارائه دهد.
در متاورس می‌توان هوش مصنوعی را برای شخصیت‌های غیر بازیکن (NPC) در سنارویو‌های مختلف اعمال کرد. تقریبا در همه بازی‌ها NPC وجود دارد. آن‌ها در محیط بازی جهت پاسخ به اقدامات مختلف بازیکنان طراحی شده‌اند. با استفاده از این مورد از تکنولوژیهای متاورس، امکان مکالمات واقعی با بازیکنان یا انجام کارهای خاص دیگر توسط NPCها فراهم می‌شود. برخلاف یک کاربر انسانی، NPC می‌تواند به تنهایی اجرا شود و میلیون‌ها بازیکن به‌طور همزمان از آن استفاده کنند.
یکی دیگر از کاربرد‌های بالقوه هوش مصنوعی، استفاده از آن در ایجاد آواتار‌های متاورس است. از موتورهای هوش مصنوعی می‌توان جهت تجزیه و تحلیل تصاویر دو‌بعدی یا اسکن‌های سه‌بعدی برای تولید آواتارهایی استفاده کرد که واقعی‌تر و دقیق‌تر به نظر می‌رسند. همچنین این مورد از تکنولوژیهای متاورس را می‌توان جهت ایجاد حالات چهره، مدل مو، لباس‌ها و ویژگی‌های مختلف در راستای بهبود شخصیت انسانی دیجیتال استفاده کرد.
بازسازی سه‌بعدی
اگرچه این فناوری چندان جدید نیست، با این‌حال استفاده از بازسازی سه‌بعدی در طول همه‌گیری کرونا در صنعت املاک و مستغلات افزایش چشم‌گیری داشته‌است. در این فناوری می‌توان به‌صورت مجازی از املاک بازدید کرد. بنابراین با استفاده از آن، کاربران متاورس می‌توانند از هر مکانی از املاک مدنظر خود بازدید کرده و نسبت به خرید آن اقدام کنند.
یکی از چالش‌های متاورس ایجاد یک محیط دیجیتالی است که تا حد امکان به دنیای واقعی نزدیک باشد. بازسازی سه‌بعدی به عنوان یکی دیگر از تکنولوژیهای متاورس امکان ایجاد فضاهای واقعی و طبیعی را فراهم می‌کند. با استفاده از دوربین‌های سه‌بعدی ویژه، می‌توان ساختمان‌ها، اشیاء و مکان‌های فیزیکی را آنلاین کرد. در نهایت داده‌های فضایی سه‌بعدی و عکس‌های ۴K به رایانه‌ها منتقل می‌شوند تا یک نسخه مجازی در متاورس پردازش کنند.
اینترنت اشیاء (IOT)
مفهوم اینترنت اشیاء برای اولین بار در سال ۱۹۹۹ معرفی شد. به زبان ساده، IOT سیستمی است که اجزای موجود در دنیای فیزیکی را می‌گیرد و آن‌ها را از طریق سنسور‌ها و دستگاه‌های مختلف به اینترنت وصل می‌کند. این دستگاه‌ها پس از اتصال به اینترنت، دارای قابلیت ارسال یا دریافت خودکار اطلاعات خواهند‌بود. امروزه اینترنت اشیاء، ترموستات‌ها، بلندگوها تنظیم‌کننده صدا، دستگاه‌های پزشکی و … را به طیف وسیعی از داده‌ها متصل می‌کند.
یکی از کاربرد‌های اینترنت اشیاء در تکنولوژیهای متاورس، جمع‌آوری و ارائه دادها از دنیای فیزیکی است. به عنوان مثال، با ارائه داده‌های مرتبط با تغییرات آب و هوایی در دنیای واقعی، می‌توان عملکرد برخی از شخصیت‌ها و اجسام موجود در متاورس را متناسب با آن تغییر داد.
با پیاده‌سازی اینترنت اشیاء در دنیای سه‌بعدی، می توان دنیای واقعی و متاورس را به‌طور کامل یکپارچه کرد. همچنین جهت بهینه‌سازی بیشتر محیط متاورس، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌توانند به اینترنت اشیاء در مدیریت داده‌هایی که جمع‌آوری می‌کند کمک کنند.
چالش‌های پیش روی متاورس
متاورس هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است. برخی از چالش‌های پیش روی متاورس شامل احراز هویت و کنترل حریم خصوصی کاربران است. در دنیای واقعی شناسایی یک شخص کار چندان دشواری نیست. اما از آنجایی که در متاورس، کاربران با آواتار‌های خود در دنیای دیجیتال حضور دارند، تشخیص و یا اثبات هویت طرف مقابل دشوار می‌شود. به عنوان مثال، کاربران مخرب و حتی ربات‌ها با تظاهر به شخص دیگری می‌توانند وارد متاورس شوند. حتی ممکن است از این فرصت جهت کلاهبرداری از سایر کاربران استفاده کنند.
چالش دیگر حریم خصوصی است. متاورس جهت ارائه تجربه‌ای فراگیر به دستگاه‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی متکی است. این فناوری‌های با دوبین‌ها و شناسه‌های منحصر به فرد خود، در نهایت ممکن است منجر به درز اطلاعات شخصی افراد شوند. تکنولوژیهای متاورس باید به‌گونه‌ای استفاده شوند که این چالش‌ها را به حداقل برسانند.
سخن پایانی
با توسعه روز افزون تکنولوژیهای متاورس، بسیاری از شرکت‌ها در حال بررسی پتانسیل‌های بالقوه آن هستند. علاوه پروژه‌های حوزه کریپتو مانند دسنترالند، شرکت‌های بزرگی مانند متا، انویدیا و مایکروسافت نیز درگیر این موضوع شده‌اند. بنابراین به‌نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک شاهد جهان‌های مجازی فراگیر و بدون مرز در دنیای دیجیتال باشیم.
